Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

ಸುಂದರಕಾಂಡ.
ಅಥ ಏಕತ್ರಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ

ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾಂ ಚಿಂತಾಂ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಕಪಿಃ|
ಸಂಶ್ರವೇ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಂ ವೈದೇಹ್ಯಾ ವ್ಯಾಜಹಾರ ಹ||1||

ಸ||ಮಹಾಕಪಿಃ ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾಂ ಚಿಂತಾಂ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ವೈದೇಹ್ಯಾಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸಂಶ್ರವೇ ವ್ಯಾಜಹಾರ ಹ||

That great Vanara having thought through many thoughts spoke these sweet words to Vaidehi.

ರಾಜಾ ದಶರಥೋ ನಾಮ ರಥ ಕುಂಜಿರ ವಾಜಿಮಾನ್|
ಪುಣ್ಯಶೀಲೋ ಮಹಾಕೀರ್ತಿ ಇಕ್ಷ್ವಾಕೂಣಾಂ ನ್ಮಹಯಶಾಃ||2||
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಗುಣಶ್ರೇಷ್ಠಃ ತಪಸಾ ಚರ್ಷಿಭಿಸ್ಸಮಃ|
ಚಕ್ರವರ್ತಿಕುಲೇ ಜಾತಃ ಪುರಂದರಸಮೋ ಬಲೇ||3||

ಸ|| ದಶರಥಃ ನಾಮ ರಾಜಾ ರಥಕುಂಜಿರವ್ಯಾಜಿಮಾನ್ ಪುಣ್ಯಶೀಲಃ ಮಹಾಕೀರ್ತಿಃ ಇಕ್ಷ್ವಾಕೂಣಾಂ ಮಹಾಯಶಾಃ|| (ಸಃ) ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಗುಣಶ್ರೇಷ್ಠಃ ತಪಸಾ ಋಷಿಭಿಃ ಸಮಃ ಚ ಬಲೇ ಪುರಂದರ ಸಮಃ ಚಕ್ರವರ್ತಿಕುಲೇ ಜಾತಃ||

There was a king by name Dasaratha who has many chariots elephants and horses, who is steeped in merits, who has great fame , who is illustrious among all Ikshvakus. He is the most virtuous one among sage like kings. He is equal to Rishis in performing penance. He is equal in strength to Indra and is born in the dynasty of emperors.

ಅಹಿಂಸಾರತಿ ರಕ್ಷುದ್ರೋ ಘೃಣೀ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ|
ಮುಖ್ಯಶ್ಚ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾನ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿವರ್ಧನಃ||4||
ಪಾರ್ಥಿವವ್ಯಂಜನೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಪೃಥುಶ್ರೀಃ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭಃ|
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚತುರಂತಾಯಾಂ ವಿಶ್ರುತ ಸ್ಸುಖದಃ ಸುಖೀ||5||

ಸ|| (ಸಃ) ಅಹಿಂಸಾ ರತಿ ಅಕ್ಷುದ್ರಃ ಘೃಣೀ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಶ್ಚ ಮುಖ್ಯಃ ಚ ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾನ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿವರ್ಧನಃ|| (ಸಃ) ಪಾರ್ಥಿವವ್ಯಂಜನೈಃ ಯುಕ್ತಃ ಪೃಥುಶ್ರೀಃ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭಃ ಚತುರಂತಾಯಾಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಿಶ್ರುತಃ ಸುಖದಃ ಸುಖೀ ಚ||

He is committed to non violence, magnanimous, compassionate. He is one whose strength is truth. Chief among Ikshvakus, he is an embodiment of wealth and is grower of wealth. Endowed with signs of kingship, with vast wealth, a bull among rulers, known on the earth surrounded by the four oceans, provider of happiness and is himself happy.

ತಸ್ಯ ಪುತ್ತ್ರಃ ಪ್ರಿಯೋಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ತಾರಾಧಿಪನಿಭಾನನಃ|
ರಾಮೋ ನಾಮ ವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಮ್||6||
ರಕ್ಷಿತಾ ಸ್ವಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ಚ ರಕ್ಷಿತಾ|
ರಕ್ಷಿತಾ ಜೀವಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ಪರಂತಪಃ||7||
ತಸ್ಯ ಸತ್ಯಾಭಿಸಂಧಸ್ಯ ವೃದ್ಧಸ್ಯ ವಚನಾತ್ ಪಿತುಃ|
ಸಭಾರ್ಯಃ ಸಹ ಚ ಭ್ರಾತ್ರಾ ವೀರಃ ಪ್ರವ್ರಾಜಿತೋ ವನಮ್||8||

ಸ|| ತಸ್ಯ ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಪುತ್ರಃ ಪ್ರಿಯಃ ರಾಮಃ ನಾಮಃ ತಾರಾಧಿಪನಿಭಾನನಃ ವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ||(ಸಃ) ಪರಂತಪಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಿತಾ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ರಕ್ಷಿತಾ ಜೀವಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ರಕ್ಷಿತಾ || ತಸ್ಯ ಸತ್ಯಾಭಿಸಂದಸ್ಯ ವೃದ್ಧಸ್ಯ ಪಿತುಃ ವಚನಾತ್ ವೀರಃ ಸ ಭಾರ್ಯಃ ಸ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಚ ವನಂ ಪ್ರವ್ರಾಜಿತಃ||

His eldest son and a dear one named Rama is one with the face like that of a moon, a scholar of all knowledge, best among all the wielders of bow. The destroyer of all enemies, he is a protector of righteousness, protector of his people, protector of all beings and the righteousness. Honoring the word of his father who is ever steadfast in truth , he went to the forest along with his wife and his brother as a wanderer.

ತೇನ ತತ್ರ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಮೃಗಯಾಂ ಪರಿಧಾವತಾ|
ರಾಕ್ಷಸಾ ನಿಹತಾ ಶ್ಶೂರಾ ಬಹವಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ||9||
ಜನಸ್ಥಾನ ವಧಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹತೌ ಚ ಖರದೂಷಣೌ|
ತತ ಸ್ತ್ವಮರ್ಷಾಪಹೃತಾ ಜಾನಕೀ ರಾವಣೇನ ತು||10||
ವಂಚಯಿತ್ವಾ ವನೇ ರಾಮಂ ಮೃಗರೂಪೇಣ ಮಾಯಯಾ|

ಸ|| ತತ್ರ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಮೃಗಯಾಂ ಪರಿಧಾವತಾ ಬಹವಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ ಶೂರಾಃ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ನಿಹತಾಃ|| ತತಃ ಜನಸ್ಥಾನವಧಂ ಚ ಖರದೂಷಣೌ ಹತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವನೇ ಮೃಗರೂಪೇಣ ಮಾಯಯಾ ರಾಮಂ ವಂಚಯಿತ್ವಾ ರಾವಣೇನ ಜಾನಕೀ ಅಮರ್ಷಾ ಅಪಹೃತಾ||

There in that great forest chasing animals, he killed many Rakshasas who can take any form. Then hearing about the killings in Janasthana as well as the killing of Khara and Dushana, Ravana abducted Sita out of anger, having deceived Rama in the guise of a deer.

ಸಮಾರ್ಗಮಾಣಸ್ತಾಂ ದೇವೀಂ ರಾಮಃ ಸೀತಾಮನಿಂದಿತಾಮ್||11||
ಅಸಸಾದ ವನೇ ಮಿತ್ರಂ ಸುಗ್ರೀವಂ ನಾಮ ವಾನರಂ |
ತತಃ ಸ ವಾಲಿನಂ ಹತ್ವಾ ರಾಮಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ||12||
ಪ್ರಾಯಚ್ಛತ್ ಕಪಿರಾಜ್ಯಂ ತತ್ಸುಗ್ರೀವಾಯ ಮಹಾಬಲಃ|
ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಪಿ ಸಂದಿಷ್ಟಾ ಹರಯಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ||13||
ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ತಾಂ ದೇವೀಂ ವಿಚಿನ್ವಂತೀ ಸಹಸ್ರಶಃ|

ಸ|| ಸಃ ರಾಮಃ ಸೀತಾಂ ಅನಿಂದಿತಾಂ ದೇವೀಂ ವನೇ ಮಾರ್ಗಮಾಣಃ ಸುಗ್ರೀವಂ ನಾಮ ವಾನರಂ ಮಿತ್ರಂ ಅಸಸಾದ||ತತಃ ಸಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ಮಹಾಬಲಃ ರಾಮಃ ವಾಲಿನಂ ಹತ್ವಾ ಕಪಿರಾಜ್ಯಂ ತತ್ ಸುಗ್ರೀವಾಯ ಪ್ರಾಯಚ್ಛತ್|| ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಸಂದಿಷ್ಟಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ ಹರಯಃ ಸರ್ವಾಸು ದಿಕ್ಷುಃ ತಾಂ ದೇವೀಂ ವಿಚಿನ್ವಂತೀ ||

That Rama in search of blemish less Sita found a friend by name Sugriva who is a Vanara. Then the destroyer of foes and powerful Rama , gave the kingdom of Vanaras to Sugriva after killing Vali. On the orders of Sugriva thousands of Vanaras who are capable of assuming any form went in search of Sita in all directions.

ಅಹಂ ಸಂಪಾತಿ ವಚನಾತ್ ಶತಯೋಜನಮಾಯತಮ್||14||
ಅಸ್ಯಾ ಹೇತೌ ರ್ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ್ಯಾಃ ಸಾಗರಂ ವೇಗವಾನ್ ಪ್ಲುತಃ|
ಯಥಾರೂಪಂ ಯಥಾವರ್ಣಾಂ ಯಥಾಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಚ ನಿಶ್ಚಿತಾಮ್||15||
ಅಶ್ರೌಷಂ ರಾಘವಸ್ಯಾಹಂ ಸೇಯ ಮಾಸಾದಿತಾ ಮಯಾ|
ವಿರರಾಮೈವ ಮುಕ್ತ್ವಾಸೌ ವಾಚಂ ವಾನರಪುಂಗವಃ||16||

ಸ|| ಅಸ್ಯ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ್ಯಾಃ ಹೇತೋಃ ಸಂಪಾತಿ ವಚನಾತ್ ಅಹಂ ಶತಯೋಜನಂ ಆಯತಂ ಸಾಗರಂ ಪ್ಲುತಃ || ಅಹಮ್ ರಾಘವಸ್ಯ ತಾಂ ಯಥಾರೂಪಂ ಯಥಾವರ್ಣಂ ಯಥಾಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಅಶ್ರೌಷಂ ಸಾ ಇಯಂ ಮಯಾ ಆಸಾದಿತಾ|| ಅಸೌ ವಾನರಪುಂಗವಃ ಏವಂ ಉಕ್ತ್ವಾ ವಿರರಾಮ||

In search of that wide eyed one , based on the words of Sampati , I have crossed the sea which is hundred yojanas wide. I have seen here a lady of similar form, similar complexion, similar glow as described by Raghava. Having said this that Vanara stopped.

ಜಾನಕೀ ಚಾಪಿ ತತ್ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಮಾಗತಾ|
ಸ||ತತ್ ಶ್ರುತ್ವಾ ಜಾನಕೀ ಚ ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಆಗತಾ ಅಪಿ||

Hearing that janaki was also struck with wonder.

ತತಃ ಸಾ ವಕ್ರಕೇಶಾಂತಾ ಸುಕೇಶೀ ಕೇಶಸಂವೃತಮ್||17||
ಉನ್ನಮ್ಯ ವದನಂ ಬೀರು ಶ್ಶಿಂಶುಪಾವೃಕ್ಷ ಮೈಕ್ಷತ||18||
ನಿಶಮ್ಯ ಸೀತಾ ವಚನಂ ಕಪೇಶ್ಚ ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರದಿಶಶ್ಚವೀಕ್ಷ್ಯ|
ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಹರ್ಷಂ ಪರಮಂ ಜಗಾಮ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ರಾಮ ಮನುಸ್ಮರಂತೀ||19||

ಸ|| ತತಃ ವಕ್ರಕೇಶಾಂತಾ ಭೀರುಃ ಕ್ಲೇಶಸಂವೃತಂ ಸಾ ವದನಂ ಉನ್ನಮ್ಯ ಶಿಂಶುಪಾವೃಕ್ಷಂ ಏಕ್ಷತ|| ಸೀತಾ ಕಪೇಃ ವಚನಂ ನಿಶಮ್ಯ ಸರ್ವಾಃ ದಿಶಃ ಚ ಪ್ರದಿಶಃ ಚ ವೀಕ್ಷ್ಯಾ ಸ್ವಯಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ರಾಮಂ ಅನುಸ್ಮರಂತೀ ಪರಮಂ ಪ್ರಹರ್ಷಂ ಜಗಾಮ||

Then the timid lady with her face covered with black hair lifeted her face and looked at the Simsupa tree. Hearing those words of the Vanara Sita looked in all directions and quarters while contemplating on Rama, the self of all and she experienced supreme joy.

ಸಾತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ಯಧಸ್ತಾನ್ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಾ ತಂ ಅಚಿಂತ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮ್|
ದದರ್ಶ ಪಿಂಗಾಧಿಪತೇರಮಾತ್ಯಮ್ ವಾತಾತ್ಮಜಂ ಸೂರ್ಯ ಮಿವೋದಯಸ್ಥಮ್||20||

ಸ|| ಸಾ ತಿರ್ಯಕ್ ಊರ್ಧ್ವಂ ಚ ತಥಾಪಿ ಅಥಸ್ತಾತ್ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಅಚಿನ್ತ್ಯಬುದ್ಧಿಂ ಪಿಂಗಾಧಿಪತೇಃ ಅಮಾತ್ಯಂ ಉದಯಸ್ಥಂ ಸೂರ್ಯಂ ಇವ ತಂ ವಾತಾತ್ಮಜಂ ದದರ್ಶ||

She looked up and down obliquely and saw Hanuman who is of unimaginable intelligence, who is also the minister of the Vanara King. He is the son of the wind god , and looked like a rising Sun.

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಏಕತ್ರಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ||

Thus ends Sarga Thirty one of Sunadarakanda in Ramayana the first ever poem composed in Sanskrit by the first poet sage Valmiki

 

||om tat sat||